Category: Uncategorized

Wybór więźby dachowej zależy od wielu powodów. Należą do tych propozycji głównie wielkość oraz kształt domu, przeznaczenie poddasza (użytkowe lub nieużytkowe), względy gospodarcze czy architektoniczno-estetyczne. Jednakże najczęściej wykonywane istnieją klasyczne konstrukcje konstruowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej – główne elementy

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

– Krokwie – elementy, na których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. pięć cm). Najczęściej przekrój wynosi: 7×14 cm lub 8×16 cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0, 8 – 1, 2 m. Oparcie krokwi egzystują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie wygodniejsze, a także jętki (w zależności od rodzaju więźby).

a mianowicie Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako element nośny, płatwie muszą mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16×20 cm. Narasta płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie polega na słupach (płatwie pośrednie jak i również kalenicowa) i często dodatkowo usztywnia zbytnio pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, na długości której łączą się połacie dachowe. Krokwie nierzadko opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

– Murłata – płatew stopowa na temat przekroju kwadratowym, na temat wymiarach (zwykle) 10×10 cm lub 14×14 cm. Stanowi pani dolną podporę krokwi, gdyż oparta jest na murze oraz przenosi obciążenia wraz z krokwi na ścianę budynku. Nie można zapominać o odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Posługują do tego kotwy stalowe wbijane w mur w odstępie nie mniejszej niźli 2, 0 metrów.

– Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które transmitują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają na ogół przekrój kwadratowy na temat wymiarach 12×12 cm lub 16×16 cm.

– Kleszcze – poziome belki, łączące przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

– Rapiery (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy wraz z kleszczami lub słupy z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

– Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Za sprawą tego zostaje zachowana sztywność więźby jak i również nośność krokwi.

a mianowicie Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8×10 do 5×12 cm, przybijane ukośnie do odwiedzenia krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w celu zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe rodzaje więźb dachowych

Współwystępują trzy podstawowe typy więźb dachowych, które to są najczęściej używane w budynkach. Przylegają do nich:

– więźba krokwiowo – belkowa

– więźba jętkowa

– więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

Jest to najprostsza konstrukcja stosowana wtedy, gdy rozpiętość dachu w świetle elewacji nie przekracza siedmiu, 0 m (zalecana max. rozpiętość jest to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest większe niż 45 stopni. Taki układ zalecany jest np. po przypadku budowy małych domków letniskowych.

Wiązar składa się z 2 krokwi połączonych w kalenicy, osadzonych dzięki poziomej belce, której to zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Długość krokwi nie musi przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może pozostawać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa aplikowana jest przy niepotrzebnych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości wynoszą od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką konstrukcję w domach spośród poddaszem użytkowym, bowiem pozwala ona zdobyć odpowiedni kształt pomieszczeń przeznaczonych na zamiary mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej 4, 5 m) połączonych w kalenicy jak i również opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a naszym samym przejmują moce rozporowe, nadając sztywność konstrukcji. Należy przestrzegać ważnej zasady, aby jętka spinała krokiew na odpowiedniej poziomie. Część dolna nie powinna przekraczać 4, 5 m (licząc od murłaty), z kolei górna 2, pięć m (licząc od momentu kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać po kierunku podłużnym za pomocą wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak dopuszcza się większe rozmiary – do dwunastu, 0 m. Wobec tego długość jętek wydaje się być tak duża, hdy trzeba je podpierać za pomocą jednej lub dwóch płatwi (w zależności od czasu długości jętki) opartych na słupach.

Zasada jest taka, hdy jeśli wiązar posiada rozpiętość od siedmiu, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się wewnątrz dziewięć, 0 – 12, 0 m, wskazuje się zamontowanie dwóch płatwi opartych dzięki 2 słupach. Usługi Tartaczne Podkarpacie

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to w najwyższym stopniu uniwersalny i przeważnie stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, jakim sposobem i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do blisko 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do odwiedzenia zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak polecana rozpiętość to 9, 0 – 12, 0 m.

W najwyższym stopniu typowa konstrukcja tego rodzaju zbudowana jest z dwóch rodzajów wiązarów: kluczowych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i składają się z dwóch krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostające elementy z 2 stron.

Dodatkowym zastawem hipotecznym w kierunku poprzecznym są zastrzały oraz miecze. Wiązary pośrednie pozbawione są słupów i kleszczy. Konstrukcja ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak wbrew pozorom istnieje zasadnicza sprzeczność w rozkładzie obładowań, a tym samym w sposobie pracy całego dachu.

W przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na ściany zewnętrzne budynku, jakkolwiek w dachu z więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną frakcja obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które składają się wraz z słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Jest to rozwiązanie bezpieczne dla całej konstrukcji dachu. Należy aczkolwiek pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane zostały w pobliżu ścian nośnych budynku bądź ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne na rzecz dużych hal przemysłowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy wyglądać na sufity dużej ilości supermarketów, które całkowite są stalowych struktur kratowych. Jednak coraz to bardziej popularne stają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż mają wiele zalet.

Znamionuje je lekkość, zwykłe i szybkie zrobienie, niewielki koszt, jak i również brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu na równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu przestrzeni można swobodnie rozłożyć na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe składają się pasów górnych, dolnych, słupków oraz krzyżulców. Pręty konstruowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie zbytnio pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów albo kleju. Najczęściej mają kształt trójkątny albo dwutrapezowy.

Takie struktury zalecane są przy przypadku domów wraz z poddaszem nieużytkowym, spośród dachami dwuspadowymi o stosunkowo małym kącie nachylenia (15 a mianowicie 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle przekracza 11, 0 m, co stanowi następną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można stosować je w wypadku budynków o wielkich wymiarach.

Kształt dachu wpływa coś więcej niż na wygląd mieszkaniu, ale również w dużym stopniu na możliwość wdrożenia poddasza. Dużo obszaru zapewniają np. nieskomplikowane, dwuspadowe dachy na temat dużej rozpiętości jak i również znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju struktury dachu, gdyż jej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

Po budynkach godne uwagi są przede każdemu dachy o nieskomplikowanych kształtach (głównie dwuspadowe) i – co się z tym wiąże – nieskomplikowanej konstrukcji. Takie struktury dachowe są tańsze i łatwiej prawidłowo ułożyć na nich pokrycie, lepiej więc nie urozmaicać katalogów licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami.

Zrobienie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo wysokich kwalifikacji oraz niemałej staranności zarówno od momentu cieśli, oraz dekarzy. Łatwiej wtedy na temat błędy, a liczne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu płatków śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.

Więźba dachowa – krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

Przy tych najprostszych więźbach (rys. 3 jak i również 4) pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – jednakowych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mają możliwość być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może także przejąć jego struktura nośna. Wówczas najczęściej krokwi nie polega bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

Uwaga! Drewniane składniki więźby muszą okazać się oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

Jętka, poziomy element pomiędzy krokwiami, towarzyszy ich usztywnieniu oraz zmniejsza uginanie się krokwi pod obładowaniem.

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą naszej konstrukcji jest do niej prostota. Jednak tuż przy typowym wykonaniu poważne wady to nieduża dopuszczalna rozpiętość – do 6-7 metrów, oraz wymagany wielki spadek dachu – 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach a także wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową – rys. 5) oraz wykonując zakotwienie dolnego końca krokwi można zwiększyć rozpiętość konstrukcji do odwiedzenia 12 m, natomiast spadek dachu zmniejszyć do 20°.

Obok niewielkich rozpiętościach, kiedy nie ma słupów, przestrzeń poddasza możemy dowolnie dzielić. Jętki są często wykorzystywane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je wyraźne, by dodawały zakresu pomieszczeniom pod skosami.

Więźba dachowa a mianowicie płatwiowa

Płatwie owo belki równoległe do kalenicy, na jakich opierają się krokwie. Dolne płatwie spoczywają na stropie albo ściance kolankowej, pozostałe zaś są podparte słupami. Obciążenia będą przekazywane za pośrednictwem płatwi na ściany nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też kleszcze – umieszczone niżej płatwi pary belek lub desek obejmujących obustronnie krokwie oraz słupy. Natomiast miecze pozwalają zwiększyć odległości pomiędzy słupami. Filary i kleszcze rozmieszcza się tylko co 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się z samych krokwi.

Więźba płatwiowa występuje przy wielu odmianach oraz jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu być może sięgać 12 metrów, a jego rzut może być nawet bardzo skomplikowany.

Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów wolno zaś zaprojektować kalenica o niemal przypadkowym, nawet minimalnym spadku.

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o tak zaawansowanej więźbie są filary, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć hałasuje w ściankach działowych.

Więźba dachowa a mianowicie z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne budowle złożone ze cieńszych elementów niż tradycyjne więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, między którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one obszar wiązara na względnie niewielkie trójkąty. drewzim.pl/co-to-jest-brykiet-drzewny/

Wiązar kratowy ma bardzo dużą sztywność oraz wytrzymałość, jest obok tym lekki, zaś do jego zrealizowania potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary posiadają oczywiście także wady – ich zrobienie jest bardzo pracochłonne i wymaga dużej dokładności.

Dlatego najlepiej, jeśli są przyrządzane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wówczas wykonanie wielu jednakowych wiązarów. Cienkie części są bardziej delikatne na działanie ognia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie istotna jest odpowiednia klasa drewna. Szczęśliwie wytwórnie na ogół pilnują o jakość materiału.

W domach 1 rodzinnych stosuje się wiązary kratowe o rozpiętości do 12 metrów, choć można przeprowadzić znacznie większe. Pierwotnego zaletą jest jest to, że nie domagają się podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych czy podciągów). Choć wiązary kratowe można zbudować do każdego dachu, spadki dachów o konstrukcji z wiązarów kratowych są na ogół niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wykorzystywania.

Wyjątkiem są tutaj dachy o struktury jak na kontur. 9. Wiązary zastosowano tu w struktur dachu krokwiowego – wiązar kratowy na temat wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drzewa. Rozpiętość dachu być może sięgać nawet 12 m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Widoczne w ten strategia poddasze można bardzo dobrze wykorzystać jako mieszkalne.

Więźba dachowa – wieszarowa

To szczególny rodzaj konstrukcji, przydatny głównie wtedy, gdy odległości między ścianami nośnymi będą bardzo duże (ok. 10 m), kiedy np. wszystkie obładowania muszą być przekazane na ściany powierzchowne (brak wewnętrznych tapet nośnych).

Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, an owe zaś – dzięki wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są atrakcyjne i rzadko widuje się je o elastyczności ponad 12 m. Jednak wieszaki bywają wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej struktury.

Kształt dachu wpływa coś więcej niż na wygląd budynku, ale również w znacznym stopniu na możliwość wykorzystania poddasza. Dużo miejsca zapewniają np. nieskomplikowane, dwuspadowe dachy o dużej rozpiętości oraz znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy wraz z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju konstrukcji dachu, gdyż do niej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

W budynkach godne uwagi są przede wszystkim dachy o nieskomplikowanych kształtach (głównie dwuspadowe) i – jak się z naszym wiąże – nieskomplikowanej konstrukcji. Takie konstrukcje dachowe są tańsze i łatwiej należycie ułożyć na tych propozycji pokrycie, lepiej dlatego nie urozmaicać ich licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami. https://drewzim.pl/co-to-jest-brykiet-drzewny/

Wykonanie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo ogromnych kwalifikacji oraz sporej staranności zarówno od czasu cieśli, jak i również dekarzy. Łatwiej wtedy o błędy, a różne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu płatków śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.

Więźba dachowa – krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

Przy tych najprostszych więźbach (rys. 3 jak i również 4) pary krokwi zbiegających się przy kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – podobnych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy bądź ceramiczny, funkcję pasów dolnych może także przejąć jego struktura nośna. Wówczas na ogół krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

Uwaga! Drewniane składniki więźby muszą okazać się oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

Jętka, poziomy detal pomiędzy krokwiami, służy ich usztywnieniu i zmniejsza uginanie się krokwi pod obciążeniem.

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą naszej konstrukcji jest jej prostota. Jednak obok typowym wykonaniu rzetelne wady to nieduża dopuszczalna rozpiętość – do 6-7 m, oraz wymagany duży spadek dachu a mianowicie 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach a także wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową – kontur. 5) oraz wykonując zakotwienie dolnego ukończenia krokwi można powiększyć rozpiętość konstrukcji do 12 m, zaś spadek dachu zredukować do 20°.

Obok niewielkich rozpiętościach, gdy nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić. Jętki są często stosowane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je widoczne, by dodawały charakteru pomieszczeniom pod skosami.

Więźba dachowa a mianowicie płatwiowa

Płatwie owo belki równoległe do kalenicy, na których opierają się krokwie. Dolne płatwie znajdują się na stropie albo ściance kolankowej, pozostałe zaś są podparte słupami. Obciążenia będą przekazywane za pośrednictwem płatwi na ściany nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też kleszcze – umieszczone poniżej płatwi pary belek lub desek zawierających obustronnie krokwie jak i również słupy. Natomiast miecze pozwalają zwiększyć odstępie pomiędzy słupami. Słupy i kleszcze rozmieszcza się tylko co 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się wraz z samych krokwi.

Więźba płatwiowa występuje po wielu odmianach oraz jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać 12 metrów, a jego rzut może być chociażby bardzo skomplikowany.

Dobierając odpowiednio liczbę płatwi i słupów możemy zaś zaprojektować grzbiet o niemal dowolnym, nawet minimalnym spadku.

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć je w ściankach działowych.

Więźba dachowa – z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne budowle złożone ze cieńszych elementów niż standardowe więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, pomiędzy którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one powierzchnię wiązara na stosunkowo niewielkie trójkąty.

Wiązar kratowy ma bardzo dużą sztywność i wytrzymałość, jest tuż przy tym lekki, zaś do jego zrealizowania potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary posiadają oczywiście także usterki – ich wykonanie jest bardzo pracochłonne i wymaga niemałej dokładności.

Dlatego najkorzystniej, jeśli są przygotowywane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wtedy wykonanie wielu identycznych wiązarów. Cienkie części są bardziej delikatne na działanie płomienia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie ważna jest odpowiednia właściwość drewna. Na szczęście wytwórnie na ogół dbają o jakość surowca.

W domach jednorodzinnych stosuje się wiązary kratowe o rozpiętości do 12 m, choć można zrobić znacznie większe. Ich zaletą jest owo, że nie żądają podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można skonstruować do każdego dachu, spadki dachów na temat konstrukcji z wiązarów kratowych są na ogół niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wdrożenia.

Wyjątkiem są tu dachy o konstrukcji jak na kontur. 9. Wiązary zastosowano tu w struktur dachu krokwiowego – wiązar kratowy na temat wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drzewa. Rozpiętość dachu może sięgać nawet 12 m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Powstałe w ten środek poddasze można bardzo dobrze wykorzystać jak mieszkalne.

Więźba dachowa – wieszarowa

Owo szczególny rodzaj struktury, przydatny głównie w takim przypadku, gdy odległości między ścianami nośnymi będą bardzo duże (ok. 10 m), gdy np. wszystkie obładowania muszą być wyciągnięte na ściany zewnętrzne (brak wewnętrznych elewacji nośnych).

Krokwie wręczają obciążenia np. w płatwie, an owe zaś – dzięki wieszaki zamiast w słupy. Więźby na temat konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są atrakcyjne i rzadko spotyka się je o elastyczności ponad 12 m. Jednak wieszaki zdają się być wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej struktur.

Asortyment więźby dachowej jest zależne od wielu faktorów. Należą do tych propozycji głównie wielkość oraz kształt domu, przeznaczenie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy gospodarcze czy architektoniczno-estetyczne. Jednakże najczęściej wykonywane są klasyczne konstrukcje budowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej – główne części

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

– Krokwie – elementy, na których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. pięć cm). Najczęściej odcinek wynosi: 7×14 cm lub 8×16 cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0, 8 – 1, 2 m. Oparcie krokwi konstytuują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie kompromisowe, a także jętki (w zależności od rodzaju więźby).

– Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako szczegół nośny, płatwie muszą mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16×20 cm. Występuje płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie opiera się na słupach (płatwie pośrednie oraz kalenicowa) i nierzadko dodatkowo usztywnia zbytnio pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, blisko której wiążą się połacie dachowe. Krokwie często opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

– Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, o wymiarach (zwykle) 10×10 cm lub 14×14 cm. Stanowi pani dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się być na murze jak i również przenosi obciążenia spośród krokwi na ścianę budynku. Należy pamiętać na temat odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Służą do tego kotwy stalowe wbijane przy mur w odstępie nie mniejszej niż 2, 0 m.

– Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które wręczają obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają najczęściej przekrój kwadratowy na temat wymiarach 12×12 cm lub 16×16 cm.

– Kleszcze – poziome belki, zespalające przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

– Rapiery (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy spośród kleszczami lub filary z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

– Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Dzięki czemu zostaje zachowana sztywność więźby jak i również nośność krokwi.

– Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8×10 do 5×12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w zamiarze zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek wciągania wiatru.

Podstawowe rodzaje więźb dachowych

Wychodzą trzy podstawowe rodzaje więźb dachowych, które to są najczęściej stosowane w domach jednorodzinnych. Należą do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

– więźba jętkowa

– więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

To najprostsza konstrukcja stosowana w takim przypadku, gdy rozpiętość dachu w świetle tapet nie przekracza siedmiu, 0 m (zalecana max. rozpiętość to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest większe niż 45 stopni. Taki układ zalecany jest np. po przypadku budowy drobnych domków letniskowych.

Wiązar składa się z dwóch krokwi połączonych w kalenicy, osadzonych na poziomej belce, której to zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Rozciągłość krokwi nie powinna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może zostać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa stosowana jest przy większych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości wynoszą od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką strukturę w domach z poddaszem użytkowym, bowiem pozwala ona otrzymać odpowiedni kształt pokoi przeznaczonych na cele mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej cztery, 5 m) związanych w kalenicy oraz opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a naszym samym przejmują moce rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy stosować się ważnej zasady, aby jętka spinała krokiew na odpowiedniej poziomie. Część dolna odrzucić powinna przekraczać 4, 5 m (licząc od murłaty), natomiast górna 2, 5 m (licząc od czasu kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać przy kierunku podłużnym przy użyciu wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak pozwala się większe rozmiary – do dwunastu, 0 m. Wobec tego długość jętek wydaje się być tak duża, iż trzeba je podpierać za pomocą 1 lub dwóch płatwi (w zależności od momentu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, że jeśli wiązar dzierży rozpiętość od szóstej, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się w obrębie 9, 0 – dwunastu, 0 m, wskazuje się zamontowanie trzech płatwi opartych w 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to najbardziej uniwersalny i zazwyczaj stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, jak i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do blisko 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak polecana rozpiętość to 9, 0 – 12, 0 m.

Najbardziej typowa konstrukcja takie zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: kluczowych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i konstruują się z 2 krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostałe elementy z dwóch stron.

Dodatkowym zastawem hipotecznym w kierunku poprzecznym są zastrzały i miecze. Wiązary pośrednie pozbawione są słupów i kleszczy. Budowa ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak bez wątpienia istnieje zasadnicza rozbieżność w rozkładzie obciążeń, a tym samym w sposobie robocie całego dachu.

Przy przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na elewacje zewnętrzne budynku, jakkolwiek w dachu spośród więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną część obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które składają się wraz ze słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Wydaje się być to rozwiązanie bezpieczniejsze dla całej konstrukcji dachu. Należy jednak pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane zostały w pobliżu tapet nośnych budynku albo ewentualnie podciągów. https://drewzim.pl/co-to-jest-brykiet-drzewny/

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne na rzecz dużych hal magazynowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy wyglądać na sufity dużej ilości supermarketów, które kompletne są stalowych konstrukcji kratowych. Jednak raz za razem bardziej popularne stają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż mają wiele zalet.

Charakteryzuje je lekkość, nieskomplikowane i szybkie wykonanie, niewielki koszt, oraz brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu na równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu wnętrza można swobodnie podzielić na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe konstruują się pasów górnych, dolnych, słupków i krzyżulców. Pręty budowane są z desek lub bali drewnianych, połączonych głównie zbyt pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów albo kleju. Najczęściej mają kształt trójkątny albo dwutrapezowy.

Takie struktury zalecane są przy przypadku domów z poddaszem nieużytkowym, wraz z dachami dwuspadowymi o stosunkowo małym zakamarku nachylenia (15 – 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle wykracza 11, 0 metrów, co stanowi kolejną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można stosować je w sytuacji budynków o dużych wymiarach.

Asortyment więźby dachowej zależy od wielu faktorów. Należą do tych propozycji głównie wielkość i kształt domu, zastosowanie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy ekonomiczne czy architektoniczno-estetyczne. Jednak najczęściej wykonywane są klasyczne konstrukcje konstruowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej – główne składniki

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

– Krokwie – elementy, na których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. pięć cm). Najczęściej przekrój wynosi: 7×14 cm lub 8×16 cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0, 8 – 1, 2 metrów. Oparcie krokwi konstytuują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie wygodniejsze, a także jętki (w zależności od momentu rodzaju więźby).

– Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako detal nośny, płatwie mają obowiązek mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16×20 cm. Narasta płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie opiera się na słupach (płatwie pośrednie i kalenicowa) i nierzadko dodatkowo usztywnia zbyt pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, na długości której wiążą się połacie dachowe. Krokwie nierzadko opierają się tutaj na płatwi kalenicowej.

– Murłata – płatew stopowa na temat przekroju kwadratowym, o wymiarach (zwykle) 10×10 cm lub 14×14 cm. Stanowi kobieta dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się na murze i przenosi obciążenia z krokwi na ścianę budynku. Należy pamiętać o odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Służą do tego kotwy stalowe wbijane po mur w odległości nie mniejszej aniżeli 2, 0 m.

– Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które transmitują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają najczęściej przekrój kwadratowy na temat wymiarach 12×12 cm lub 16×16 cm.

– Kleszcze – poziome belki, zespalające przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

– Rapiery (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy z kleszczami lub filary z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się być usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

– Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Dzięki czemu zostaje zachowana sztywność więźby jak i również nośność krokwi.

– Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8×10 do 5×12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w zamiarze zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe gatunki więźb dachowych

Wychodzą trzy podstawowe rodzaje więźb dachowych, jakie są najczęściej używane w budynkach. Zaliczane są do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

– więźba jętkowa

– więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

Jest to najprostsza konstrukcja stosowana wówczas, gdy rozpiętość dachu w świetle elewacji nie przekracza 7, 0 m (zalecana max. rozpiętość jest to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest duże niż 45 rzędów. Taki układ rekomendowany jest np. po przypadku budowy drobnych domków letniskowych.

Wiązar składa się z dwóch krokwi połączonych po kalenicy, osadzonych w poziomej belce, której to zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Rozciągłość krokwi nie powinna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może pozostawać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa wykorzystywana jest przy niepotrzebnych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości wynoszą od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką konstrukcję w domach wraz z poddaszem użytkowym, ponieważ pozwala ona uzyskać odpowiedni kształt pomieszczeń przeznaczonych na cele mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej 4, 5 m) powiązanych w kalenicy oraz opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a naszym samym przejmują moce rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy stosować się ważnej zasady, aby jętka spinała krokiew na odpowiedniej poziomie. Część dolna nie powinna przekraczać czterech, 5 m (licząc od murłaty), jakkolwiek górna 2, pięć m (licząc od momentu kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać w kierunku podłużnym za pomocą wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak zezwala się większe rozmiary – do 12, 0 m. Wobec tego długość jętek wydaje się tak duża, iż trzeba je podpierać za pomocą jednej lub dwóch płatwi (w zależności od czasu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, że jeśli wiązar ma rozpiętość od 7, 5 do 9, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się wewnątrz 9, 0 – dwunastu, 0 m, wskazuje się zamontowanie trzech płatwi opartych dzięki 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to w najwyższym stopniu uniwersalny i zazwyczaj stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, jak i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do mniej więcej 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do odwiedzenia zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak wskazywana rozpiętość to dziewięć, 0 – dwunastu, 0 m.

W największym stopniu typowa konstrukcja takie zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: głównych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i składają się z dwóch krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostałe elementy z 2 stron. https://drewzim.pl/co-to-jest-tarcica/

Dodatkowym zabezpieczeniem w kierunku poprzecznym są zastrzały i miecze. Wiązary pośrednie pozbawione są słupów i kleszczy. Konstrukcja ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak bez wątpienia istnieje zasadnicza rozbieżność w rozkładzie obładowań, a tym samym w sposobie pracy całego dachu.

W przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na elewacje zewnętrzne budynku, z kolei w dachu z więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną część obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które składają się wraz ze słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Wydaje się to rozwiązanie bezpieczniejsze dla całej konstrukcji dachu. Należy jednak pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane były w pobliżu ścian nośnych budynku albo ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne gwoli dużych hal przemysłowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy spojrzeć na sufity dużej ilości supermarketów, które pełne są stalowych struktur kratowych. Jednak raz za razem bardziej popularne przybywają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż mają wiele zalet.

Cechuje je lekkość, proste i szybkie przeprowadzenie, niewielki koszt, a także brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu na równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu przestrzeni można swobodnie podzielić na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe tworzą się pasów górnych, dolnych, słupków i krzyżulców. Pręty konstruowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie za pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów bądź kleju. Najczęściej mogą mieć kształt trójkątny bądź dwutrapezowy.

Takie konstrukcje zalecane są w przypadku domów spośród poddaszem nieużytkowym, wraz z dachami dwuspadowymi na temat stosunkowo małym kącie nachylenia (15 a mianowicie 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle przekracza 11, 0 metrów, co stanowi następną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można stosować je w przypadku budynków o wielkich wymiarach.

Asortyment więźby dachowej zależy od wielu powodów. Należą do tych propozycji głównie wielkość jak i również kształt domu, zastosowanie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy gospodarcze czy architektoniczno-estetyczne. Jednak najczęściej wykonywane będą klasyczne konstrukcje budowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej – główne elementy

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

– Krokwie – elementy, w których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. 5 cm). Najczęściej przekrój wynosi: 7×14 cm lub 8×16 cm. Rozstaw krokwi waha się w zakresie 0, 8 – 1, 2 metrów. Oparcie krokwi egzystują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie kompromisowe, a także jętki (w zależności od momentu rodzaju więźby).

– Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako element nośny, płatwie muszą mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16×20 cm. Narasta płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie opiera się na słupach (płatwie pośrednie oraz kalenicowa) i często dodatkowo usztywnia zbyt pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, blisko której wiążą się połacie dachowe. Krokwie często opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

– Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, na temat wymiarach (zwykle) 10×10 cm lub 14×14 cm. Stanowi kobieta dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się na murze i przenosi obciążenia wraz z krokwi na ścianę budynku. Nie można zapominać o odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Posługują do tego kotwy stalowe wbijane po mur w odległości nie mniejszej niźli 2, 0 metrów.

– Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które przekazują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają najczęściej przekrój kwadratowy o wymiarach 12×12 cm lub 16×16 cm.

– Kleszcze – poziome belki, zespalające przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

– Miecze (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy wraz z kleszczami lub filary z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się być usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

– Jętki – belki poziome zespalające dwie przeciwległe krokwie. Za sprawą tego zostaje zachowana sztywność więźby jak i również nośność krokwi.

a mianowicie Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8×10 do 5×12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w celu zabezpieczenia dachu przed zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe rodzaje więźb dachowych

Wychodzą trzy podstawowe rodzaje więźb dachowych, jakie są najczęściej stosowane w domach jednorodzinnych. Należą do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

– więźba jętkowa

– więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

To najprostsza konstrukcja stosowana wówczas, gdy rozpiętość dachu w świetle ścian nie przekracza 7, 0 m (zalecana max. rozpiętość jest to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest lepsze niż 45 rzędów. Taki układ polecany jest np. przy przypadku budowy małych domków letniskowych.

Wiązar składa się z dwóch krokwi połączonych w kalenicy, osadzonych na poziomej belce, jakiej zadaniem jest transportowanie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Rozciągłość krokwi nie winna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może pozostać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa aplikowana jest przy niepotrzebnych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości sięgają od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką strukturę w domach wraz z poddaszem użytkowym, ponieważ pozwala ona uzyskać odpowiedni kształt obszarów przeznaczonych na zamiary mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej 4, 5 m) związanych w kalenicy oraz opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a tym samym przejmują moce rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy słuchać ważnej zasady, żeby jętka spinała krokiew na odpowiedniej wysokości. Część dolna nie zaakceptować powinna przekraczać 4, 5 m (licząc od murłaty), natomiast górna 2, 5 m (licząc od kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać po kierunku podłużnym z wykorzystaniem wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak zezwala się większe miary – do dwunastu, 0 m. W takim przypadku długość jętek wydaje się być tak duża, że trzeba je podpierać za pomocą 1 lub dwóch płatwi (w zależności od czasu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, że jeśli wiązar posiada rozpiętość od 7, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się w obrębie dziewięć, 0 – 12, 0 m, rekomenduje się zamontowanie trzech płatwi opartych w 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to najbardziej uniwersalny i najczęściej stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, w jaki sposób i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do około 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do odwiedzenia zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej sięga aż 16, 0 m, jednak wskazywana rozpiętość to 9, 0 – dwunastu, 0 m.

W największym stopniu typowa konstrukcja takie zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: głównych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i składają się z dwóch krokwi opartych w płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostałe elementy z 2 stron.

Dodatkowym zabezpieczeniem w kierunku poprzecznym są zastrzały a także miecze. Wiązary pośrednie pozbawione są słupów i kleszczy. Budowa ta wyglądem przypomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak wbrew pozorom istnieje zasadnicza rozbieżność w rozkładzie obciążeń, a tym danym w sposobie roboty całego dachu.

Przy przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na ściany zewnętrzne budynku, natomiast w dachu spośród więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną cząstka obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, jakie składają się wraz z słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Wydaje się być to rozwiązanie bezpieczniejsze dla całej struktur dachu. Należy jednakże pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane dawny w pobliżu tapet nośnych budynku lub ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne gwoli dużych hal przemysłowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy patrzeć na sufity dużej ilości supermarketów, które całkowite są stalowych struktur kratowych. Jednak coraz to bardziej popularne przybywają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż posiadają wiele zalet.

Cechuje je lekkość, zwykłe i szybkie wykonanie, niewielki koszt, a także brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu dzięki równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu wnętrza można swobodnie rozłożyć na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe składają się pasów górnych, dolnych, słupków i krzyżulców. Pręty budowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie zbyt pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów lub kleju. Najczęściej mają kształt trójkątny lub dwutrapezowy. https://drewzim.pl/

Takie struktury zalecane są przy przypadku domów spośród poddaszem nieużytkowym, wraz z dachami dwuspadowymi na temat stosunkowo małym kącie nachylenia (15 a mianowicie 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle przekracza 11, 0 metrów, co stanowi kolejną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można wykorzystywać je w wypadku budynków o wielkich wymiarach.

Więźba dachowa jest przyczyną konstrukcji każdego dachu. Od wartości materiału, z jakiego stała stworzona więźba dachowa, precyzji jego obróbki, poprawności obliczeń konstrukcyjnych oraz wspólnego ze produkcją montażu zależy bezpieczeństwo ludzi, pozostających w konkretnym domu.

Wybór więźby dachowej jest wyborem wprowadzanym na wszystek poziom bycia budynku – niezmiernie również w trakcie użytkowania budynku przystępuje do zmiany całej więźby dachowej albo jej jedynych elementów, a taka ewentualna zmiana stanowi szczególnie wymyślna oraz elegancka.

Ceny więźby dachowej

Podejmując decyzję o zakupie więźby dachowej należy mieć, iż istnieje toż czynnik konstrukcyjny o wielkim znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców budynku, który jednocześnie kosztuje stosunkowo mało w porównaniu z pozostałymi czynnikami budynku. Koszt zakupu klasycznej mokrej więźby dachowej ma ok. 3,0-3,5% wartości domu w okresie surowym. W sukcesu najwyższej klasy więźby z drzewa suchego oraz struganego udział ten wyniesie ok. 5,0-6,0%.

Klasyczna więźba dachowa

Klasyczna, tradycyjna więźba dachowa grana jest z tzw. drewna mokrego, które w konkretnym czasie przechodzi cały proces produkcyjny od elementy w lesie, poprzez transport do tartaku, przetarcie w tartaku, impregnację (najczęściej zanurzeniową), aż po dostawę na sieć oraz montaż przez cieślę. W niniejszym sukcesie sam proces wyprodukowania drewna jest zbyt duży, stąd podobnie jak firma specjalizująca się z wielu lat w sprzedaży drewna konstrukcyjnego, odradzamy zakup oraz montaż drewna mokrego. Istnieje ostatnie możliwe tylko to, jak na zakup zdecydujemy się długo przed montażem drewna na budynku. Po ścięciu, wycięciu elementów typu krokwie, płatwie, itd., drewno zostanie odpowiedni ułożone, na przekładkach, aby zapewnić cyrkulację powietrza. Pozostawienie materiału na chwila, kilkanaście miesięcy na powietrzu, pod przykryciem, pozwoli nam na zdobycie dobrych właściwości drewna na budowę swego domu. Taką formę wprowadzano w odleglejszych czasach, gdy dostęp do suszarni był niewielki. Należy też pamiętać, że mokre drewno dane na dachu oraz obciążone dachówką, dociepleniem, itd, tracąc wilgoć, kładzie się oraz że zapomnieć nawet do 60 % wytrzymałości, stąd i często obserwujemy na kolejnych 2-3 letnich dachach duże ugięcia między krokwiami. Nie bardzo szybko stanowi to otwarte w sukcesie gdy mamy dość wysokie odległości między krokwiami (ok.80-90 cm ) również zamontowaną np. dachówkę karpiówkę, która o drewnie ” powie nam wszystko”. Dlatego apelujemy – używajcie Państwo na wasze domy, budynki tylko drewna suchego o https://drewzim.pl/ odpowiednich parametrach jakościowych oraz wytrzymałościowych.

W takim przypadku drewno dopiero na dachu, z upływem czasu podnosi swoją wilgotność do gustu ok. 22-25% (tzw. drewno powietrznosuche). W toku schnięcia na dachu podchodzi do naprężeń, w sukcesu których powstają liczne pęknięcia (najczęściej nie dyskwalifikują one więźby tradycyjnej jako produktu konstrukcyjnego). Problemem jest również chęć wykonania szybkiej zabudowy oraz docieplenia poddasza, kiedy całą wilgoć, jaka jest w drewnie zamykamy np. zabudową z płyt GK.

Z racje na cenę tradycyjna mokra więźba dachowa jest najczęściej wykorzystywanym materiałem konstrukcyjnym dachu w Polsce (inaczej niż np. w Niemczech, gdzie częściej łączy się drewno stare i strugane KVH/BSH)

Więźba suszona oraz strugana

Więźba dachowa zbudowana z drewna suszonego komorowo, struganego i trzymanego na mikrowczepy (KVH), a w sukcesu elementów o wielkich wyborach z drewna klejonego warstwowo (BSH) zarabia w Polsce na pozycje.

Wśród zalet takiej więźby dachowej można nazwać:

– komorowe suszenie drewna do stanu poniżej 20% eliminuje szkodniki biologiczne; drewno suche nie ma przyjaznego miejsca do rozwoju grzybów i pleśni.

– poddasze domu, strych i skosy ważna od razu zabudowywać płytami GK/OSB lub boazerią; drewno strugane pozostawione odsłonięte (np. niezabudowane belki stropowe) jest element dekoracyjny budynku

– podczas łączenia drewna na mikrowczepy dzieli się z drewna wszelkie wady, które ograniczają jego parametry wytrzymałościowe i estetyczne

– drewno suche jest ciche i zrozumiałe w obróbce oraz posiada niższą zdolność do pękania

– drewno suszone i strugane można pozostawić bez dodatkowej impregnacji chemicznej; poprzez samo gładkie wystruganie powierzchni drewna podwyższona zostaje odporność ogniowa drewna (ogień ślizga się po prostej powierzchni drzewa natomiast nie znajduje tam zaczepienia)

Więźba prefabrykowana CNC

Więźba prefabrykowana w sum produkowana jest z drewna suszonego oraz struganego KVH, względnie klejonego BSH.

Przygotowywanie więźby w sumy rozgrywa się w fabryce, z użyciem nowoczesnych maszyn sterowanych cyfrowo (CNC) również pod nadzorem ludzi posiadających oprogramowanie również uprawnienia konstrukcyjne. Na dachu budynku przenosi się teraz tylko montaż gotowych elementów więźby, które powinny być ze sobą idealnie dopasowane.

Zastosowanie więźby prefabrykowanej znacznie zmniejsza koszty usług ekipy ciesielskiej oraz czas wykonywania montażu oraz gwarantuje najwyższą precyzję oraz urodę połączenia wszystkich aspektów ze sobą.

Prefabrykację drewna na maszynach CNC bierze się nie wyłącznie do pracy więźby dachowej, ale także innych formie drewnianych (altanki, pergole, zadaszenia, carporty itp)

Więźba prefabrykowana – konstrukcja uzyskana w fabryce

Najpopularniejszą prefabrykowaną konstrukcją dachową są wiązary kratownicowe łączone za pomocą płytek kolczastych. Taka więźba zwraca się głównie z tzw. pasa niskiego oraz dwóch pasów górnych (odpowiadających tradycyjnym krokwiom, słupkom pionowym oraz skośnym krzyżulcom). Drewno będące wykonaniu prefabrykowanych elementów więźby to strugane czterostronnie belki ze sfazowanymi krawędziami, które już suszy się przemysłowo w temperaturze 70˚C. Większość producentów prefabrykatów dachowych uważa, że impregnacja tak zrobionego surowca jest wcale zbędna. Jednak fachowcy bardziej przywiązani do tradycji są zdania, że przeprowadzenie konserwacji jest wskazane.

Więźbę prefabrykowaną można dziś bez problemów zamawiać na terenie całego świecie. Duża konkurencja powoduje zróżnicowanie cenowe, co warto sprawdzać przed zrobieniem zakupu. Firmy świadczące wiązary kratownicowe dysponują programami komputerowymi, które szybko i dobrze dostosowują przekroje elementów oraz budowę konstrukcji do określonego rodzaju dachu, nachylenia połaci, materiału pokryciowego itp. Za wzór również wycenę trzeba niestety na ogół dodatkowo zapłacić.

Czas polowania na danie prefabrykatów na obszar budowy wynosi przeważnie około jednego – dwóch tygodni. Transport i montaż wiązarów planowany jest przez producenta. Warto uwzględnić, że większe elementy wymagają istnieć montowane przy zachowaniu dźwigu, co nie generuje dodatkowe koszty. Ręcznie mocować można jedynie wiązary o rozpiętości do 9 m oraz chociaż wówczas, gdy dom jest mały. Jednocześnie warto dodać, że niezbyt korzystne może zaprezentować się badanie zakończenia prac we domowym zakresie. Po pierwsze – łatwo o popełnienie błędu, a po drugie – skupia się więc z utratą gwarancji na więźbę.

Jak wykonać trafnego wyboru więźby dachowej?

Podjęcie uchwale o człowieku więźby dachowej nie jest kwestią prostą. Z jakiejś strony chciałoby się zaoszczędzić pieniądze, i z różnej – uzyskać jak najbezpieczniejszą i najodporniejszą konstrukcję. Ze strony finansowej przypomina to rzeczywiście, że także ceny drewna, jak stawki ekip ciesielskich są bardzo zróżnicowane. Znaczącą różnicę w kosztach prowadzi również stopień skomplikowania dachu. Zasadniczo decyduje się, że zastosowanie więźby prefabrykowanej związane jest w niemal wszystkim przykładu z znaczniejszym kosztem, ale na jej korzyść przemawia szybkość montażu również precyzja wykonawcza. Samo a inne podejście pamięta także coraz masa nowych wad i wad, co daje, że wybór konkretnego typu konstrukcji winien być rozpatrywany indywidualnie.

W gotowych projektach domów murowanych rzadko występuje więźba prefabrykowana. Jednak konstrukcję dachową zawsze można przeprojektować. Jeżeli zdecydujemy się na ostatni etap – najbardziej dochodowe będzie powierzenie stworzenia projektu zastępczego firmie produkującej prefabrykaty. Następnie w wielu przypadkach (pod warunkiem ich zakupu) można czekać na zwolnienie z kolejnych opłat.

Warto również zaznaczyć, że dolne pasy wiązarów prefabrykowanych stoją się jednocześnie belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Miejmy jednak, że nie każdą konstrukcję dachową można przygotować wyłącznie z samych wiązarów. W wielu przypadkach prefabrykowana więźba wymaga coś jej w kolejne elementy tworzone metodą tradycyjną.

Jeszcze inna kwestia, jaką powinniśmy uwzględniać przed rozpoczęciem uchwał o typie konstrukcji dachowej to specyfika działki. Niekiedy kłopotliwe prawdopodobnie stanowić składowanie na targu budowy drewna przywiezionego z tartaku, a w tamtych przypadkach zupełnie niemożliwe – doprowadzenie na platformę dźwigu koniecznego do montażu większych rozmiarów prefabrykatów.

Więźba dachowa jest przyczyną konstrukcji każdego dachu. Od wartości produktu, z którego stała stworzona więźba dachowa, precyzji jego obróbki, poprawności obliczeń konstrukcyjnych oraz wspólnego ze racją montażu drewzim.pl/ zależy bezpieczeństwo ludzi, spędzających w poszczególnym domu.

Wybór więźby dachowej jest wyborem wprowadzanym na wszystek okres życia budynku – niezmiernie rzadko w trakcie użytkowania budynku wchodzi do wymiany całej więźby dachowej bądź jej jednych elementów, a taka ewentualna zmiana jest znacznie złożona i piękna.

Ceny więźby dachowej

Podejmując decyzję o zakupie więźby dachowej należy mieć, że istnieje to fakt konstrukcyjny o ogromnym stanowieniu dla bezpieczeństwa mieszkańców budynku, który również kosztuje stosunkowo niewiele w zestawieniu z innymi elementami budynku. Koszt zakupu klasycznej mokrej więźby dachowej wynosi ok. 3,0-3,5% wartości zamku w bycie surowym. W sukcesu najwyższej klasy więźby z drewna starego oraz struganego udział ten zabierze ok. 5,0-6,0%.

Klasyczna więźba dachowa

Klasyczna, tradycyjna więźba dachowa realizowana jest z tzw. drewna mokrego, które w małym okresie przechodzi cały proces produkcyjny od wycinki w lesie, poprzez transport do tartaku, zrobienie w tartaku, impregnację (najczęściej zanurzeniową), aż po dostawę na sieć również montaż przez cieślę. W obecnym fakcie tenże proces wyprodukowania drewna jest za duży, stąd same jak firma specjalizująca się z wielu lat w sprzedaży drewna konstrukcyjnego, odradzamy zakup oraz montaż drewna mokrego. Stanowi wówczas możliwe tylko to, jak na zakup zdecydujemy się długo przed montażem drewna na budynku. Po ścięciu, wycięciu elementów typu krokwie, płatwie, itd., drewno zostanie odpowiedni ułożone, na przekładkach, aby umożliwić cyrkulację powietrza. Pozostawienie artykułu na kilka, kilkanaście miesięcy na powietrzu, pod przykryciem, pozwala nam na osiągnięcie odpowiednich właściwości drewna na całość swego domu. Taką formę używano w starszych czasach, gdy dostęp do suszarni był delikatny. Należy również mieć, że mokre drewno umieszczone na grzbietu i obciążone dachówką, dociepleniem, itd, tracąc wilgoć, godzi się także pewnie wydać nawet do 60 % wytrzymałości, stąd i często patrzymy na kolejnych 2-3 letnich dachach duże ugięcia między krokwiami. Niestety bardzo daleko stanowi wówczas dostępne w przypadku jeżeli jesteśmy dostatecznie duże przestrzenie między krokwiami (ok.80-90 cm ) i umieszczoną np. dachówkę karpiówkę, która o drewnie ” powie nam wszystko”. Dlatego apelujemy – używajcie Państwo na wasze domy, budynki tylko drewna suchego o dobrych parametrach jakościowych i wytrzymałościowych.

W takim przypadku drewno dopiero na dachu, z upływem czasu zbliża swoją wilgotność do poziomu ok. 22-25% (tzw. drewno powietrznosuche). W toku schnięcia na dachu przychodzi do naprężeń, w efektu których powstają liczne pęknięcia (najczęściej nie dyskwalifikują one więźby tradycyjnej jako środka konstrukcyjnego). Problemem bywa i chęć wykonania szybkiej zabudowy oraz docieplenia poddasza, kiedy całą wilgoć, która stanowi w drewnie zamykamy np. zabudową z płyt GK.

Z przyczyny na cenę tradycyjna mokra więźba dachowa jest przeważnie wykorzystywanym materiałem konstrukcyjnym dachu w Polsce (inaczej niż np. w Niemczech, gdzie powszechnie używa się drewno stare i strugane KVH/BSH)

Więźba suszona oraz strugana

Więźba dachowa uczyniona z drzewa suszonego komorowo, struganego i układanego na mikrowczepy (KVH), i w sukcesu elementów o dużych przekrojach z drewna klejonego warstwowo (BSH) zarabia w Polsce na pozycje.

Wśród zalet takiej więźby dachowej można zastąpić:

– komorowe suszenie drewna do stopnia poniżej 20% eliminuje szkodniki biologiczne; drewno suche nie ma przyjaznego środowiska do wzroście grzybów oraz pleśni.

– poddasze domu, strych oraz skosy ważna z razu zabudowywać płytami GK/OSB lub boazerią; drewno strugane pozostawione odsłonięte (np. niezabudowane belki stropowe) jest element dekoracyjny budynku

– podczas łączenia drewna na mikrowczepy dzieli się z drewna wszelkie wady, które osłabiają jego parametry wytrzymałościowe i estetyczne

– drewno suche jest ciche oraz popularne w obróbce oraz ma mniejszą tendencję do pękania

– drewno suszone i strugane można pozostawić bez dodatkowej impregnacji chemicznej; przez samo gładkie wystruganie powierzchni drewna podwyższona zostaje odporność ogniowa drewna (ogień ślizga się po prostej powierzchni drewna i nie znajduje tam zaczepienia)

Więźba prefabrykowana CNC

Więźba prefabrykowana w sumie organizowana jest z drewna suszonego i struganego KVH, względnie klejonego BSH.

Przygotowywanie więźby w pełnie podejmuje się w fabryce, z zastosowaniem nowoczesnych maszyn sterowanych cyfrowo (CNC) oraz pod nadzorem pracowników będących oprogramowanie również uprawnienia konstrukcyjne. Na dachu budynku wykonywa się teraz tylko montaż gotowych elementów więźby, które powinny być ze sobą idealnie dopasowane.

Zastosowanie więźby prefabrykowanej znacznie obniża koszty usług ekipy ciesielskiej oraz czas wykonywania montażu i zapewnia najwyższą staranność i estetykę połączenia wszystkich składników ze sobą.

Prefabrykację drewna na maszynach CNC wykorzystuje się nie jedynie do produkcji więźby dachowej, lecz oraz innych form drewnianych (altanki, pergole, zadaszenia, carporty itp)

Więźba prefabrykowana – konstrukcja przygotowana w fabryce

Najpopularniejszą prefabrykowaną konstrukcją dachową są wiązary kratownicowe łączone za pomocą płytek kolczastych. Taka więźba szanuje się najczęściej z tzw. pasa niskiego i dwóch pasów górnych (odpowiadających tradycyjnym krokwiom, słupkom prostym oraz skośnym krzyżulcom). Drewno będące wykonaniu prefabrykowanych elementów więźby to grane czterostronnie belki ze sfazowanymi krawędziami, które uprzednio suszy się przemysłowo w temperaturze 70˚C. Większość producentów prefabrykatów dachowych uważa, że impregnacja tak zrobionego surowca jest dokładnie zbędna. Jednak fachowcy bardziej oddani do tradycji są zdania, że przeprowadzenie konserwacji jest wskazane.

Więźbę prefabrykowaną można obecnie bez problemów zamawiać na terenie całego świata. Duża konkurencja powoduje zróżnicowanie cenowe, co warto sprawdzać przed zrobieniem zakupu. Firmy świadczące wiązary kratownicowe dysponują programami komputerowymi, które łatwo i precyzyjnie dostosowują przekroje elementów oraz budowę konstrukcji do danego modelu dachu, nachylenia połaci, materiału pokryciowego itp. Za cel oraz wycenę trzeba niestety na ogół dodatkowo zapłacić.

Czas liczenia na dostarczenie prefabrykatów na targ budowy wynosi przeważnie około jednego – dwóch tygodni. Transport oraz montaż wiązarów robiony jest poprzez producenta. Warto uwzględnić, że ważniejsze elementy pragną być stawiane przy zastosowaniu dźwigu, co niestety generuje dodatkowe koszty. Ręcznie mocować można jedynie wiązary o wielkości do 9 m również wyłącznie to, gdy budynek jest parterowy. Jednocześnie warto dodać, że niezbyt korzystne może ujawnić się próbowanie zakończenia akcji we naszym zakresie. Po pierwsze – łatwo o popełnienie błędu, a po drugie – odnosi się toż z utratą gwarancji na więźbę.

Jak zrobić właściwego wyboru więźby dachowej?

Podjęcie uchwały o typie więźby dachowej nie jest sprawą prostą. Z jednej strony chciałoby się zaoszczędzić pieniądze, a z drugiej – uzyskać jak najwiarygodniejszą oraz najzdrowszą konstrukcję. Ze części finansowej przypomina toż tak, że zarówno ceny drewna, jak stawki ekip ciesielskich są bardzo zróżnicowane. Znaczącą różnicę w kosztach powoduje również stopień skomplikowania dachu. Zasadniczo godzi się, że zastosowanie więźby prefabrykowanej połączone jest w nieomal każdym przykładu z szerszym wydatkiem, jednak na jej zaleta przemawia szybkość montażu oraz precyzja wykonawcza. Indywidualne również dodatkowe rozwiązanie pamięta też jeszcze dużo nowych zalet oraz wad, co czyni, że wybór konkretnego typu figurze powinien stanowić pytany indywidualnie.

W zakończonych projektach budynków murowanych rzadko występuje więźba prefabrykowana. Jednak konstrukcję dachową zawsze można przeprojektować. Jeżeli zdecydujemy się na ten krok – najbardziej dochodowe będzie działanie wykonania projektu zastępczego firmie produkującej prefabrykaty. Następnie w moc przypadkach (pod powodem ich zakupu) można tworzyć na zdjęcie z kolejnych opłat.

Warto też zaznaczyć, że dolne pasy wiązarów prefabrykowanych stoją się jednocześnie belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Miejmy jednak, że nie każdą konstrukcję dachową można wykonać wyłącznie z samych wiązarów. W wielu przypadkach prefabrykowana więźba wymaga dodania jej w następujące elementy tworzone metodą tradycyjną.

Jeszcze inna sprawa, którą powinniśmy uwzględniać przed rozpoczęciem uchwale o typie konstrukcji dachowej to specyfika działki. Niekiedy kłopotliwe może istnieć trwanie na gruncie budowy drewna przywiezionego z tartaku, a w odwrotnych przypadkach zupełnie niemożliwe – doprowadzenie na budowę dźwigu niezbędnego do montażu większych rozmiarów prefabrykatów.

Spotykana szczególnie w budynkach jednorodzinnych więźba drewniana pozwala ukształtować nawet najbardziej wyszukany dach.

Tradycyjne budownictwo drewniane jest wielką historię. Kiedyś produkt ten, obok kamienia naturalnego, był jedynym z ważnych drewzim.pl/ budulców. Z czasem został wyparty przez bardziej spokojne i stałe materiały – ceramikę, stal i beton. Zakres zastosowania drewna jako surowca do wznoszenia obiektów w starym sposobie działania zawęził się praktycznie do budownictwa jednorodzinnego dodatkowo w krótkim stopniu do nowych obiektów. Znacznie większe zastosowanie miały formacje budowlane w starej drewnianej konstrukcji, czyli stropy i więźby dachowe. Przez masa lat uległy one niewielkiej transformacji. Uwspółcześnione zostały sposoby łączenia poszczególnych elementów, zmianie uległy przekroje niektórych z nich, a przede każdym wymieniono tradycyjne materiały izolacyjne i wykończeniowe nowszymi oraz wyspecjalizowanymi do wykonywania określonych wielkości również prezentujących się wysokimi parametrami.

Budownictwo drewniane to wówczas dominujący sposób wznoszenia obiektów. Pojawienie się innych środków budowlanych spowodowało ograniczenie stosowania drewna. Jednak w dalszym czasie posiada ono pierwszy materiał konstrukcyjny więźb dachowych budynków jednorodzinnych.

Za stosowaniem drewna jako produktu budowlanego przemawia wiele czynników, m.in.:

– łatwość obróbki i dodawania – różna dla poszczególnych gatunków;

– stosunkowo wysoka odporność;

– niewielki ciężar właściwy;

– korzystny stosunek wytrzymałości drewna w kontaktu do jego mocy, dzięki któremu stosunkowo niewielkie konstrukcje mogę przenosić duże obciążenia;

– dobra izolacyjność termiczna i akustyczna;

– walory estetyczne;

– inne, np. ostrzegawcze, właściwości drewna.

Wymienionym zaletom przemawiającym za wykorzystaniem drewna w budownictwie na fakty więźb dachowych towarzyszą słabe strony materiału, które należy uwzględnić na poziomie myślenia również budowania więźby, a mianowicie:

– anizotropowa budowa drewna – np. różna forma wzdłuż i w poprzek włókien, różne moduły sprężystości w celach podłużnym, promieniowym oraz stycznym;

– higroskopijność;

– zmiany wymiarowe ze zmianą wilgotności (skurcz i pęcznienie);

– palność;

– podatność na korozję biologiczną (owady oraz grzyby);

– liczne wady surowca powstające z morfologicznej budowy drzew (sęki, skręt włókien negatywnie wpływające na moc);

– duże straty drewna w procesie pozyskiwania materiału i obróbki.

Ze względu na fakt przenoszenia obciążeń, płynących z ciężaru pokrycia dachowego, oraz wielkich czynników, mogących powodować na moc drewnianych konstrukcji, kwestia wytrzymałości drewna jest zwłaszcza istotna, oraz co za tym idzie szczególnie duży jest wybór właściwego towaru w relacji od przewidywanych warunków użytkowania. Do sieci konstrukcji, takich jak więźba dachowa, należy zastosować materiał o właściwej właściwości jakościowej, zwłaszcza w układzie parametrów wytrzymałościowych. Innymi słowy, do wznoszenia konstrukcji drewnianych należy stosować drewno konstrukcyjne, co obecnie jest już prawny obowiązek.

Więźba dachowa to drewniany szkielet dachu przenoszący obciążenia płynące z masy pokrycia dachowego, a i obciążeń będących wynikiem działania czynników zewnętrznych (pokrywa śnieżna, działanie wiatrów). Więźby chodzą do konstrukcji ciesielskich, a przekazywanie sił od obciążeń ciężarem własnym, wiatrem oraz śniegiem między poszczególnymi elementami przeprowadza się przez złącza ciesielskie.

Ważne elementy konstrukcyjne więźby to: krokwie, płatwy, słupy, kleszcze oraz jętki. Aby więźba mogła pełnić nadawane jej prace, fakty te chodzi ze sobą połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Połączenia elementów więźby muszą zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Rozwój technologii w tymże kierunku idzie na morze uproszczeń ważnych z faktu widzenia realizacji. Stosowane dawniej połączenia ciesielskie (na wręby) w nowych konstrukcjach są zastępowane złączami konstrukcyjnymi. Istnieją więc perforowane profile z ocynkowanej blachy stalowej, które nakłada się do drewna za pomocą gwoździ. Dzięki wykorzystaniu złączy elementy drewniane są stosowane na koniec, co pozwoli ograniczyć zużycie surowca również zmniejsza czas niezbędny do przeprowadzenia pracy. Takie powiązania są te wiele mniej wrażliwe na odkształcenia. Każde złącze winno stanowić zrealizowane w konkretnym kształcie również kształcie. Niekiedy zachodzi konieczność wzmocnienia jego stabilności za pomocą pozostałych elementów metalowych. W współczesnym sensie korzysta się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie czy nowe łączniki do drewna (blachy i płytki perforowane, knagi, wsporniki belek, złącza kątowe).

Rodzaje konstrukcji dachowych

Istotnym elementem więźby są wiązary dachowe o różnej form. Zespół kilku wiązarów tworzy dach, na którym spoczywa pokrycie oparte za pośrednictwem łat oraz ewentualnie kontrłat (wąskie deski lub wielkie listwy). Wiązary kładzie się na belkach stropu poddasza, na murze za pośrednictwem murłaty lub, w przypadku ściany szkieletowej, na belce oczepowej. W ruchu podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest za pomocą ukośnie przybijanych desek wiatrownic.

Istnieje niemało ważnych rodzajów więźby dachowej. Wybór rodzaju więźby chce od rozpiętości dachu i nachylenia jego połaci. W współczesnych najpopularniejszych więźbach pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – identycznych w wszelkim dachu. W zakładach jednorodzinnych powszechnie łączy się więźbę krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową, ze powodu na ich prostotę oraz uniwersalność.

Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może jeszcze przejąć jego budowa nośna. Najczęściej wtedy krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, tylko na zakotwionym w murze krawędziaku.

Więźba krokwiowa

Stosowana przy rozpiętości dachu do 6 m i nachyleniu jego połaci powyżej 40°. W wyjaśnieniu tym forma umieszcza się jedynie na murłatach (nie dopasowuje się podpór pośrednich) – rys. 1. Zapewnia to całkiem wolną przestrzeń poddasza. Duży nacisk wywierany na ścianki kolankowe zmusza do obejmowania ich wielkości oraz kierowania wzmocnień, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat. Wiązary zobowiązuje się usztywniającymi więźbę wiatrownica- mi, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

Więźba krokwiowo-jętkowa

Konstrukcja ta gra elementy spinające krokwie – jętki (rys. 2), czyli poziome elementy między krokwiami, służące usztywnieniu krokwi i ograniczeniu uginania się krokwi pod obciążeniem. Jętki są często wykorzystywane jako element konstrukcyjny sufitu albo oddaje się je znane, aby dodawały charakteru miejscom pod skosami. Zastosowanie jętek pozwoli na skorzystanie konstrukcji w wypadku dachów o szerokości do 8,5 m.

Największą wartością konstrukcji krokwiowych jest ich prostota. Jednak przy typowym wykonaniu poważne decyzje to niska dopuszczalna rozpiętość i wymagany duży spadek dachu. Przy małych rozpiętościach, jeżeli nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić.

Więźba płatwiowa

Płatwie to belki podobne do kalenicy, na jakich się opierają krokwie. Dolne płatwie spoczywają na suficie lub ściance kolankowej, pozostałe natomiast są podparte słupami. Obciążenia są niesione za pośrednictwem płatwi na granicy atrakcyjne oraz strop.

Więźba płatwiowa jest niezwykle wszechstronna oraz siedzi w wielu odmianach. Rozpiętość dachu może sięgać nawet 12 m, natomiast jego przekrój pewno stanowić niezmiernie niebezpieczny.

Odpowiednia ilość płatwi i słupów zezwala na przygotowanie dachu o każdym, niemal minimalnym spadku. Ograniczeniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy (można używać ukryć w ściankach działowych).

Więźba z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to innowacyjne konstrukcje wykonane z czynników o mniejszej grubości w zestawieniu z tymi wykorzystywanymi

w starej więźbie ciesielskiej. Wiązar taki nakłada się z obszaru zewnętrznego i dolnego, między którymi się znajdują cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Konstrukcja ta przynosi wyjątkowo intensywną sztywność oraz formę przy ograniczeniu ilości wykorzystanego drewna. Jednak wykonanie wiązarów o konstrukcji kratowej jest właściwie pracochłonne i potrzebuje dużej dokładności. Ponadto niewielkie wymiary poszczególnych elementów wymuszają konieczność zastosowania drewna o najdoskonalszej klasy, co tak działa na kosztochłonność inwestycji.

Ze powodu na jakość wytrzymałościową wiązarów kratowych szukają one przeznaczenie przede każdym w domach wymagających wiązarów o dużej miar (do 12 m, a choćby również dużo większe). Zaletą tego podejścia istnieje obecne, iż nie wymaga podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można założyć do wszystkiego dachu, spadki dachów o budowie z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°). Wynika toż z faktu, że przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie kształtuje się do zastosowania. Wyjątek stanowią dachy na więźbach krokwiowych z wiązarami kratowymi zamiast belek z litego drewna – wiązar kratowy zastępuje krokiew z pełnego drewna. Zastosowanie tak trudnej „krokwi” zezwala na zwiększenie kąta nachylenia połaci dachowych nawet do 44°. Różne wariacje na problem dachów wspartych na wiązarach kratowych idą na ich szerokie wykorzystanie nie właśnie w budownictwie rodzinnym, lecz oraz w blokach użyteczności publicznej o dużej miary dachu. Przypadkiem jest konstrukcja więźby dachowej w uniwersytecie w Trydencie (fot. 1).

Więźba wieszarowa

Więźba dachowa to model konstrukcji, jaka szuka zastosowanie przede każdym wtedy, gdy odległości między ścianami ciekawymi są dużo intensywne (ok. 10 m) czy w wypadku jak wszystkie obciążenia są przeznaczane na granicy zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych). Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, oraz te zaś – na wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są modne również również się je spotyka o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki bywają wykorzystywane w zastępstwie słupów w więźbach o innej formy.

Kształt dachu

O charakteru więźby stanowi jej rozpiętość – odległość między ścianami zewnętrznymi – oraz kąt nachylenia planowanego dachu. I o stopniu skomplikowania konstrukcji przesądzają załamania połaci dachowych, ich wzajemne przenikanie, lukarny oraz obejścia kominów.

Rzeźbę dachu stromego można niemal dowolnie kształtować, tworząc konstrukcje wielopołaciowe o zróżnicowanych kątach nachylenia oraz wielkościach szczytów, umieszczając w nim lukarny i wieżyczki. Jednak chcąc kształt dachu, należy sprawdzić, bądź w ostatnim miejscu plan zagospodarowania dużego nie narzuca żadnych ograniczeń.

Dach jednospadowy spotykany jest stosunkowo rzadko. Jest najpopularniejszy, ale nieefektowny, dlatego wieńczy przede całym domy dostawione do wyższych budynków lub budynki z założenia przydatne w całości. Często grany w budownictwie jednorodzinnym jest dach dwuspadowy, bawiący się opinią najłatwiejszego. Łatwo jest oddać go każdym rodzajem pokrycia, nie ma na nim miejsc, w których potrafią występować liście czy śnieg. Na szczycie takiego dachu można założyć naczółki – dekoracyjne załamania połaci, które przecież w niektórym poziomie komplikują jego zastosowanie. Dachy kopertowe są jeszcze dużo przystępne, jednak ta sytuacja zmniejsza znacznie powierzchnię użytkową poddasza dodatkowo poprawia powierzchnię pokrycia, co powoduje na zwiększenie kosztów. Innym gatunkiem są dachy mansardowe, które są rzadziej spotykane. Dolna połać trzyma w nich funkcję lekko tylko pochylonej ściany, w której można umieścić zwykłe okna. We tle pod takim dachem zatrzymuje się stosunkowo niewygodne oraz ważniejsze do wykorzystania skosy.

Drewno na więźbę dachową

Więźba produkuje się z tematów drewnianych o tak dobranych przekrojach, aby przeniosły obciążenie pokryciem dachowym, śniegiem i wiatrem. Więźbę dokonuje się z materiału prostego w krajowych lasach, najczęściej drewna sosnowego i świerkowego, bardzo rzadziej bierze się do bieżącego przedmiocie jodły oraz nieco droższego modrzewia.

Drewno winno stanowić marki nie mniejszej niż zarejestrowana w programie, zwykle co kilka C24. Klasa oznacza wytrzymałość drewna na mięcie – im doskonalsza, tym świetnie. W Polsce sortowanie wytrzymałościowe drewna robi się na podstawie oględzin, podczas których wypowiada się ilość wad tych w realizacji tarcicy także na ostatniej regule bierze się drewno do jednej z trzech klas wytrzymałościowych KW, KS lub KG lub cechuje się poszczególny temat jako nieprzydatny konstrukcyjnie.

Drewno poddawane jest wybieraniu po spełnieniu odpowiedniego poziomu wilgotności, tj. wtedy kiedy wilgotność jest prostsza niż 20%. Artykuł ten widzi się w tzw. suchym stanie ochronnym, stając się nieatrakcyjny dla większości grzybów – największych patogenów konstrukcji drewnianych. Dobór takiej wilgotności dla drewna powstaje z faktu, że stanowi zatem wilgotność użytkowa drewna przeznaczanego na elementy konstrukcji znajdujące się pod zadaszeniem. Oddaje to gwarancję niezmienności kształtu również kształtów – drewno już wysuszone nie ulegnie skurczeniu i wypaczeniu czy nawet zwichrowaniu.

W zasięgu klasyfikacji jakościowej drewna w tych dekadach dużo się zmieniło, na co warto zwrócić uwagę. Zamieniły się przede każdym standardy (normy) również wprowadzono poniekąd inne sposoby klasyfikacyjne. W nieobowiązującej już normie projektowej – PN-B-03150- 01:1981 Konstrukcje z drzewa i środków drewnopochodnych. Obliczenia spokojne również budowanie.

Materiały – uwzględniono klasy jakości drewna: K39, K33, K27, K21. Z względu wycofania normy jakości też nie powinny się już pojawiać w programach.

Wprowadzona normą – PN-EN 338:1999 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości – klasyfikacja drewna metodami maszynowymi wymienia klasy drewna: C14, C16, C18, C20, C22, C24, C27, C30, C35, C40, C50, posiadające swoje odpowiedniki w klasach wyróżnionych w normie PN-B-03150- 01:1981 i PN-D-94021:2013. Dla drewna sosny oraz świerku o grubości powyżej 38 mm w normie PN-B-03150:2000/Az3:2004 oraz PN-EN 1912:2000/Ap1: 2004 przyjęto przyporządkowanie: KW – C30, KS – C27, KG – C22.

Podsumowanie

Wielkie sprawdzenie w budownictwie drewnianym, sięgające kilkaset lat, dało na zrobienie wielu sposobów konstrukcji więźb dachowych, dając prawie nieskończone możliwości realizacji. W współzależności od wysokości budynków, przede każdym ich rozpiętości, można wykorzystać popularne w wykonaniu rozwiązania, jakie są istotnie gb tańsze. Potrzebując nie być niewielkim wymiarami, można wykorzystać bardziej wyszukane rozwiązania, które poza wartościami użytkowymi dają duże walory estetyczne.

Równie ważnym aspektem poza rodzajem formy jest materiał oddany do budowy dachu. Ważne jest użycie starannie wyselekcjonowanego drewna, spełniającego najsurowsze normy, przynosząc tym jedynym wysoką odporność domu oraz zaufanie jego użytkownikom.

Spotykana głównie w zakładach jednorodzinnych więźba drewniana pozwala ukształtować nawet najbardziej niebezpieczny dach.

Tradycyjne budownictwo drewniane jest różną historię. Kiedyś artykuł ten, obok kamienia naturalnego, stanowił drinkom z zwykłych budulców. Z czasem został wyparty przez bardziej sztywne i mocne materiały – ceramikę, stal oraz beton. Zakres zastosowania drewna jako materiału do wznoszenia obiektów w tradycyjnym sposobie konstruowania zawęził się praktycznie do budownictwa jednorodzinnego również w niskim stopniu do drugich obiektów. Znacznie większe zastosowanie miały formacje budowlane w dawnej drewnianej konstrukcji, czyli stropy i więźby dachowe. Przez masa lat uległy one małej transformacji. Uwspółcześnione zostały sposoby łączenia poszczególnych elementów, zmianie uległy przekroje niektórych z nich, i przede każdym wymieniono tradycyjne materiały izolacyjne i wykończeniowe nowszymi i wyspecjalizowanymi do spełniania określonych funkcji oraz charakteryzujących się wysokimi parametrami.

Budownictwo drewniane to wówczas dominujący sposób wznoszenia obiektów. Pojawienie się innych produktów budowlanych spowodowało ograniczenie stosowania drewna. A w dalszym ciągu jest ono pewny materiał konstrukcyjny więźb dachowych budynków jednorodzinnych.

Za stosowaniem drewna jako środka budowlanego przemawia wiele czynników, m.in.:

– łatwość obróbki również stosowania – różna dla jednych gatunków;

– stosunkowo duża wytrzymałość;

– niewielki ciężar właściwy;

– korzystny stosunek wytrzymałości drewna w kontaktu do jego mocy, dzięki któremu stosunkowo lekkie konstrukcje mogę przenosić duże obciążenia;

– dobra izolacyjność cieplna również akustyczna;

– walory estetyczne;

– inne, np. ostrzegawcze, właściwości drewna.

Wymienionym zaletom przemawiającym za wykorzystaniem drewna w budownictwie na czynniki więźb dachowych towarzyszą słabe strony materiału, które należy uwzględnić na okresie planowania również przynoszenia więźby, a mianowicie:

– anizotropowa budowa drewna – np. różna forma wzdłuż dodatkowo w poprzek włókien, różne moduły sprężystości w tokach podłużnym, promieniowym i bliskim;

– higroskopijność;

– zmiany wymiarowe ze koleją wilgotności (skurcz i pęcznienie);

– palność;

– podatność na korozję biologiczną (owady i grzyby);

– liczne wady surowca pochodzące z morfologicznej budowy drzew (sęki, skręt włókien niekorzystnie działające na siłę);

– duże straty drewna w procesie pozyskiwania materiału oraz obróbki.

Ze powodu na fakt przenoszenia obciążeń, płynących z ciężaru pokrycia dachowego, oraz dużych czynników, mogących wjeżdżać na trwałość drewnianych konstrukcji, kwestia wytrzymałości drewna jest wyjątkowo istotna, oraz co wewnątrz tym chodzi bardzo duży jest dobór odpowiedniego towaru w relacje od przewidywanych warunków użytkowania. Do sieci konstrukcji, takich jak więźba dachowa, należy wykorzystać materiał o danej właściwości jakościowej, szczególnie w kontekście parametrów wytrzymałościowych. Innymi słowy, do budowania konstrukcji drewnianych należy stosować drewno konstrukcyjne, co już istnieje obecnie prawny obowiązek.

Więźba dachowa to drewniany szkielet dachu przenoszący obciążenia wychodzące z masy pokrycia dachowego, a też obciążeń będących rezultatem działania czynników zewnętrznych (pokrywa śnieżna, działanie wiatrów). Więźby przylegają do budowie ciesielskich, a przekazywanie miar od obciążeń ciężarem własnym, wiatrem oraz śniegiem między poszczególnymi elementami rozgrywa się przez złącza ciesielskie.

Kluczowe elementy konstrukcyjne więźby to: krokwie, płatwy, słupy, kleszcze oraz jętki. Aby więźba mogła wykonywać poświęcone jej funkcje, elementy też należy ze czytaj więcej sobą połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Połączenia elementów więźby muszą zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Rozwój technologii w ostatnim obszarze pozwala na dużo uproszczeń dużych z problemu widzenia realizacji. Stosowane dawniej połączenia ciesielskie (na wręby) w współczesnych formach są zastępowane złączami konstrukcyjnymi. Są więc perforowane profile z ocynkowanej blachy stalowej, które zakłada się do drewna za pomocą gwoździ. Dzięki zastosowaniu złączy elementy drewniane są stosowane na styk, co daje zmniejszyć zużycie produktu również skraca czas konieczny do wykonania pracy. Takie związania są i dużo mniej wrażliwe na odkształcenia. Każde złącze winno stanowić stworzone w jasnym wyglądzie i rozmiarze. Niekiedy jest konieczność wzmocnienia jego stabilności za usługą kolejnych elementów metalowych. W obecnym sensie stosuje się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie czy inne łączniki do drewna (blachy i płytki perforowane, knagi, wsporniki belek, złącza kątowe).

Rodzaje konstrukcji dachowych

Istotnym elementem więźby są wiązary dachowe o nowej formy. Zespół kilku wiązarów tworzy dach, na jakim spoczywa pokrycie oparte za pośrednictwem łat i czy kontrłat (wąskie deski lub szerokie listwy). Wiązary kładzie się na belkach stropu poddasza, na murze za pośrednictwem murłaty lub, w sukcesu ściany szkieletowej, na belce oczepowej. W stylu podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest zbyt pomocą ukośnie przybijanych desek wiatrownic.

Jest kilka ważnych rodzajów więźby dachowej. Wybór rodzaju więźby chce od rozpiętości dachu oraz nachylenia jego połaci. W niniejszych najzwyklejszych więźbach pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – identycznych w pełnym dachu. W blokach jednorodzinnych powszechnie stosuje się więźbę krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową, ze powodu na ich prostotę oraz uniwersalność.

Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów potrafią być belki stropowe, a jak strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może te zdobyć jego struktura nośna. Najczęściej wtedy krokwi nie umieszcza się bezpośrednio na murze, jednak na zakotwionym w murze krawędziaku.

Więźba krokwiowa

Stosowana przy rozpiętości dachu do 6 m i nachyleniu jego połaci powyżej 40°. W rozwiązaniu tym konstrukcja umieszcza się wyłącznie na murłatach (nie łączy się podpór pośrednich) – rys. 1. Umożliwia to doskonale wolną przestrzeń poddasza. Duży wpływ wywierany na ścianki kolankowe zmusza do otaczania ich wielkości również brania wzmocnień, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat. Wiązary godzi się usztywniającymi więźbę wiatrownica- mi, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

Więźba krokwiowo-jętkowa

Konstrukcja ta stosuje elementy spinające krokwie – jętki (rys. 2), czyli poziome elementy między krokwiami, służące usztywnieniu krokwi i zmniejszeniu uginania się krokwi pod obciążeniem. Jętki są często wykorzystywane jako element konstrukcyjny sufitu albo umieszcza się je ważne, by dodawały charakteru miejscom pod skosami. Zastosowanie jętek zezwala na zastosowanie konstrukcji w wypadku dachów o szerokości do 8,5 m.

Najważniejszą zaletą konstrukcji krokwiowych jest ich prostota. A przy typowym wykonaniu poważne wady to krótka dopuszczalna rozpiętość oraz wymagany duży spadek dachu. Przy niewielkich rozpiętościach, jeśli nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić.

Więźba płatwiowa

Płatwie to belki podobne do kalenicy, na których się opierają krokwie. Dolne płatwie siedzą na suficie lub ściance kolankowej, pozostałe oraz są podparte słupami. Obciążenia są przekazywane za pośrednictwem płatwi na przeszkody popularne oraz strop.

Więźba płatwiowa jest wyjątkowo powszechna i zalega w moc odmianach. Rozpiętość dachu może osiągać nawet 12 m, oraz jego wybór potrafi stanowić mocno trudny.

Odpowiednia liczba płatwi oraz słupów pozwoli na stworzenie dachu o każdym, niemal minimalnym spadku. Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy (można używać ukryć w ściankach działowych).

Więźba z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to innowacyjne konstrukcje zrobione z czynników o mniejszej grubości w porównaniu z tymi stosowanymi

w dawnej więźbie ciesielskiej. Wiązar taki umieszcza się z stanu wysokiego i niskiego, między jakimi się znajdują cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Konstrukcja ta wydaje wyjątkowo ważną twardość oraz forma przy ograniczeniu ilości wykorzystanego drewna. Jednak wykonanie wiązarów o konstrukcji kratowej jest raczej ciężkie również wymaga wielkiej dokładności. Ponadto niewielkie rozmiary poszczególnych elementów wymuszają konieczność zastosowania drewna o najdoskonalszej jakości, co właściwie wchodzi na kosztochłonność inwestycji.

Ze powodu na jakość wytrzymałościową wiązarów kratowych znajdują one użycie przede wszystkim w budynkach wymagających wiązarów o wielkiej mierze (do 12 m, a choćby oraz bardzo większe). Zaletą tego rozwiązania istnieje więc, iż nie wymaga podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można zaprojektować do jakiegoś dachu, spadki dachów o budowy z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°). Wynika więc z faktu, że przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w podstawie nie przyznaje się do skorzystania. Wyjątek stanowią dachy na więźbach krokwiowych z wiązarami kratowymi zamiast belek z litego drewna – wiązar kratowy zastępuje krokiew z całego drewna. Zastosowanie tak trudnej „krokwi” zezwala na zwiększenie kąta nachylenia połaci dachowych nawet do 44°. Różne zmiany na problem dachów wspartych na wiązarach kratowych pozwolą na ich szerokie wykorzystanie nie ale w budownictwie rodzinnym, lecz więcej w domach użyteczności publicznej o dużej rozpiętości dachu. Modelem jest konstrukcja więźby dachowej w uniwersytecie w Trydencie (fot. 1).

Więźba wieszarowa

Więźba dachowa to sposób konstrukcji, jaka szuka zastosowanie przede wszystkim to, gdy odległości między ścianami nośnymi są dużo poważne (ok. 10 m) czy w przypadku kiedy wszystkie obciążenia są przekazywane na ściany zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych). Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, natomiast też i – na wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są handlowe i wcale się je ogląda o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki są używane w zastępstwie słupów w więźbach o nietypowej formy.

Kształt dachu

O sposobie więźby decyduje jej rozpiętość – odległość między ścianami zewnętrznymi – oraz kąt nachylenia planowanego dachu. Jednak o stopniu skomplikowania konstrukcji przesądzają załamania połaci dachowych, ich wzajemne przenikanie, lukarny oraz obejścia kominów.

Rzeźbę dachu stromego można niemal dowolnie kształtować, tworząc konstrukcje wielopołaciowe o zróżnicowanych kątach nachylenia oraz wysokościach szczytów, montując w nim lukarny i wieżyczki. Jednak chcąc kształt dachu, należy sprawdzić, albo w ostatnim miejscu plan zagospodarowania wielkiego nie narzuca żadnych ograniczeń.

Dach jednospadowy spotykany jest stosunkowo rzadko. Jest najoczywistszy, ale nieefektowny, dlatego wieńczy przede każdym domy dostawione do szerszych domów lub budynki z prawa łatwe w strukturze. Często używany w budownictwie jednorodzinnym jest dach dwuspadowy, zajmujący się opinią najłatwiejszego. Łatwo jest oddać go możliwym rodzajem pokrycia, nie przechodzi na nim miejsc, w jakich potrafią trwać liście czy śnieg. Na wierzchu takiego dachu można zaprojektować naczółki – dekoracyjne załamania połaci, które a w pewnym poziomie komplikują jego zastosowanie. Dachy kopertowe są te niezwykle przystępne, ale ta forma zmniejsza znacznie powierzchnię użytkową poddasza oraz rozwija powierzchnię pokrycia, co powoduje na zwiększenie kosztów. Różnym typem są dachy mansardowe, jakie są rzadziej spotykane. Dolna połać pełni w nich funkcję lekko tylko pochylonej ściany, w jakiej można umieścić zwykłe okna. We mieszkaniu pod takim dachem obniża się stosunkowo niewygodne i trudniejsze do wykorzystania skosy.

Drewno na więźbę dachową

Więźba produkuje się z punktów drewnianych o właściwie dobranych przekrojach, aby przeniosły obciążenie pokryciem dachowym, śniegiem oraz wiatrem. Więźbę składa się z materiału dostępnego w naszych lasach, najczęściej drewna sosnowego oraz świerkowego, bardzo rzadziej używa się do tego obiektu jodły oraz nieco droższego modrzewia.

Drewno powinno stanowić wartości nie mniejszej niż napisana w programie, zwykle co kilka C24. Klasa oznacza wytrzymałość drewna na zginanie – im doskonalsza, tym tak. W Polsce sortowanie wytrzymałościowe drewna robi się na bazie oględzin, podczas których prezentuje się ilość wad ważnych w trosce tarcicy również na tej przyczynie przypisuje się drewno do jakiejś z trzech klas wytrzymałościowych KW, KS lub KG lub zalicza się poszczególny temat jako nieprzydatny konstrukcyjnie.

Drewno poddawane jest wybieraniu po spełnieniu odpowiedniego poziomu wilgotności, tj. wtedy gdy wilgotność jest słabsza niż 20%. Temat ten poznaje się w tzw. suchym stanie ochronnym, stając się nieatrakcyjny dla większości grzybów – największych patogenów konstrukcji drewnianych. Dobór takiej wilgotności dla drewna wynika z faktu, że stanowi więc wilgotność użytkowa drewna użytkowanego na fakty konstrukcji wydobywające się pod zadaszeniem. Sprawia to gwarancję niezmienności wyglądu również kształtów – drewno już wysuszone nie ulegnie skurczeniu oraz wypaczeniu lub nawet zwichrowaniu.

W dziale klasyfikacji jakościowej drewna w minionych dekadach znacznie się zmieniło, na co warto zwrócić uwagę. Zamieniły się przede każdym standardy (normy) i wprowadzono poniekąd nowe systemy klasyfikacyjne. W dowolnej już normie projektowej – PN-B-03150- 01:1981 Konstrukcje z drzewa oraz środków drewnopochodnych. Obliczenia statyczne oraz planowanie.

Materiały – uwzględniono klasy jakości drewna: K39, K33, K27, K21. Z względu wycofania normy klasy te nie powinny się już pojawiać w celach.

Wprowadzona normą – PN-EN 338:1999 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości – klasyfikacja drewna metodami maszynowymi wymienia klasy drewna: C14, C16, C18, C20, C22, C24, C27, C30, C35, C40, C50, będące swoje odpowiedniki w kategoriach wyróżnionych w normie PN-B-03150- 01:1981 i PN-D-94021:2013. Dla drewna sosny i świerku o grubości powyżej 38 mm w normie PN-B-03150:2000/Az3:2004 oraz PN-EN 1912:2000/Ap1: 2004 przyjęto przyporządkowanie: KW – C30, KS – C27, KG – C22.

Podsumowanie

Wielkie doświadczenie w budownictwie drewnianym, sięgające kilkaset lat, dało na przygotowanie wielu sposobów konstrukcji więźb dachowych, dając niemal nieograniczone możliwości realizacji. W relacje od wysokości budynków, przede każdym ich wielkości, można skorzystać swoje w wykonaniu rozwiązania, które są istotnie gb tańsze. Chcąc nie być zmniejszonym wymiarami, można wykorzystać bardziej wyrafinowane rozwiązania, które poza wartościami użytkowymi dają duże walory estetyczne.

Równie istotnym elementem poza rodzajem budów jest temat oddany do konstrukcje dachu. Istotne jest zastosowanie starannie wyselekcjonowanego drewna, spełniającego najsurowsze normy, dając tym tymże wysoką trwałość budynku oraz bezpieczeństwo jego użytkownikom.