Więźba dachowa jest przyczyną konstrukcji każdego dachu. Od wartości materiału, z którego stała wykonana więźba dachowa, precyzji jego obróbki, poprawności obliczeń konstrukcyjnych oraz odpowiedniego ze sztuką montażu zależy bezpieczeństwo ludzi, przebywających w konkretnym domu.
Wybór więźby dachowej jest wyborem wprowadzanym na wszystek okres życia budynku – bardzo rzadko w trakcie użytkowania budynku dochodzi do komunikacje całej więźby dachowej lub jej poszczególnych elementów, i taka ewentualna wymiana stanowi dużo trudna i kosztowna.
Ceny więźby dachowej
Podejmując uchwałę o zakupie więźby dachowej należy pamiętać, iż jest wtedy składnik konstrukcyjny o ogromnym znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców budynku, który jednocześnie kosztuje stosunkowo mało w zestawieniu z własnymi elementami budynku. Koszt zakupu klasycznej mokrej więźby dachowej ma ok. 3,0-3,5% wartości Tartak Krosno domu w okresie surowym. W wypadku najdoskonalszej klasie więźby z drzewa suchego oraz struganego udział ten wyniesie ok. 5,0-6,0%.
Klasyczna więźba dachowa
Klasyczna, tradycyjna więźba dachowa grana jest z tzw. drewna mokrego, które w niewielkim czasie przechodzi cały proces produkcyjny od punkty w lesie, poprzez transport do tartaku, przetarcie w tartaku, impregnację (najczęściej zanurzeniową), aż po dostawę na strukturę również montaż przez cieślę. W tymże przypadku sam proces wyprodukowania drewna jest za duży, dlatego również jak firma specjalizująca się z wielu lat w sprzedaży drewna konstrukcyjnego, odradzamy zakup oraz montaż drewna mokrego. Jest wtedy dodatkowe właśnie to, jak na zakup zdecydujemy się długo przed montażem drewna na domu. Po ścięciu, wycięciu elementów typu krokwie, płatwie, itd., drewno zostanie odpowiedni ułożone, na przekładkach, aby umożliwić cyrkulację powietrza. Pozostawienie produktu na chwila, kilkanaście miesięcy na powietrzu, pod przykryciem, pozwala nam na dokonanie dobrych jakości drewna na całość swego domu. Taką formę podawano w dawniejszych czasach, gdy dostęp do suszarni był młody. Należy również pamiętać, że mokre drewno dane na grzbietu i obciążone dachówką, dociepleniem, itd, tracąc wilgoć, kładzie się dodatkowo potrafi zapomnieć nawet do 60 % wytrzymałości, stąd i często uważamy na ostatnich 2-3 letnich dachach duże ugięcia między krokwiami. Że bardzo daleko stanowi wtedy dostępne w wypadku kiedy mamy wystarczająco wysokie odległości między krokwiami (ok.80-90 cm ) oraz zamontowaną np. dachówkę karpiówkę, która o drewnie ” powie nam wszystko”. Dlatego apelujemy – używajcie Państwo na wasze domy, budynki tylko drewna suchego o dobrych parametrach jakościowych oraz wytrzymałościowych.
W takim przypadku drewno tylko na dachu, z upływem czasu zbliża swoją wilgotność do gustu ok. 22-25% (tzw. drewno powietrznosuche). W toku schnięcia na dachu powraca do naprężeń, w wyniku których powstają liczne pęknięcia (najczęściej nie dyskwalifikują one więźby tradycyjnej jako produktu konstrukcyjnego). Problemem bywa i chęć wykonania szybkiej zabudowy oraz docieplenia poddasza, kiedy całą wilgoć, która stanowi w drewnie zamykamy np. zabudową z płyt GK.
Z opinie na cenę tradycyjna mokra więźba dachowa jest głównie wykorzystywanym materiałem konstrukcyjnym dachu w Polsce (inaczej niż np. w Niemczech, gdzie częściej przyjmuje się drewno stare i strugane KVH/BSH)
Więźba suszona i strugana
Więźba dachowa zrobiona z drzewa suszonego komorowo, struganego również układanego na mikrowczepy (KVH), natomiast w sukcesu elementów o dużych wyborach z drewna klejonego warstwowo (BSH) zyskuje w Polsce na popularności.
Wśród zalet takiej więźby dachowej można nazwać:
– komorowe suszenie drewna do stopnia poniżej 20% eliminuje szkodniki biologiczne; drewno suche nie jest doskonałego środowiska do rozwoju grzybów i pleśni.
– poddasze domu, strych oraz skosy ważna od razu zabudowywać płytami GK/OSB lub boazerią; drewno strugane pozostawione odsłonięte (np. niezabudowane belki stropowe) jest element dekoracyjny budynku
– podczas łączenia drewna na mikrowczepy dzieli się z drewna wszelkie wady, które ograniczają jego parametry wytrzymałościowe oraz estetyczne
– drewno suche jest harmonijne również dostępne w obróbce również posiada niższą zdolność do pękania
– drewno suszone i strugane można pozostawić bez dodatkowej impregnacji chemicznej; przez samo gładkie wystruganie powierzchni drewna podwyższona zostaje odporność ogniowa drewna (ogień ślizga się po prostej powierzchni drzewa a nie znajduje tam zaczepienia)
Więźba prefabrykowana CNC
Więźba prefabrykowana w sumie realizowana jest z drzewa suszonego i struganego KVH, względnie klejonego BSH.
Przygotowywanie więźby w pełnie odbywa się w fabryce, z wykorzystaniem nowych maszyn sterowanych cyfrowo (CNC) oraz pod nadzorem pracowników będących oprogramowanie i uprawnienia konstrukcyjne. Na dachu budynku kończy się teraz tylko montaż gotowych elementów więźby, które powinny żyć ze sobą idealnie dopasowane.
Zastosowanie więźby prefabrykowanej znacznie zmniejsza koszty usług ekipy ciesielskiej i czas wykonywania montażu oraz zapewnia najwyższą czułość oraz urodę połączenia wszystkich aspektów ze sobą.
Prefabrykację drewna na maszynach CNC stosuje się nie jedynie do realizacji więźby dachowej, ale też innych form drewnianych (altanki, pergole, zadaszenia, carporty itp)
Więźba prefabrykowana – konstrukcja wyprodukowana w fabryce
Najpopularniejszą prefabrykowaną konstrukcją dachową są wiązary kratownicowe łączone za pomocą płytek kolczastych. Taka więźba pokazuje się najczęściej z tzw. pasa niskiego oraz dwóch pasów górnych (odpowiadających tradycyjnym krokwiom, słupkom pionowym oraz skośnym krzyżulcom). Drewno służące wykonaniu prefabrykowanych elementów więźby to grane czterostronnie belki ze sfazowanymi krawędziami, które uprzednio suszy się przemysłowo w temperaturze 70˚C. Większość producentów prefabrykatów dachowych uważa, że impregnacja tak zrobionego materiału jest zdecydowanie zbędna. Jednak fachowcy bardziej oddani do tradycji są zdania, że przeprowadzenie konserwacji jest obowiązkowe.
Więźbę prefabrykowaną można teraz bez problemów zamawiać na placu całego kraju. Spora konkurencja powoduje zróżnicowanie cenowe, co warto sprawdzać przed dokonaniem zakupu. Firmy świadczące wiązary kratownicowe dysponują programami komputerowymi, które już i odpowiednio dostosowują przekroje elementów i budowę konstrukcji do określonego rodzaju dachu, nachylenia połaci, materiału pokryciowego itp. Za wzór oraz wycenę trzeba niestety na ogół dodatkowo zapłacić.
Czas liczenia na danie prefabrykatów na rynek budowy wynosi przeważnie około jednego – dwóch tygodni. Transport i montaż wiązarów robiony jest przez producenta. Warto uwzględnić, że większe elementy pragną być stawiane przy użyciu dźwigu, co niestety generuje dodatkowe koszty. Ręcznie mocować można jedynie wiązary o wielkości do 9 m i wyłącznie wówczas, gdy dom jest mały. Jednocześnie warto dodać, że niezbyt pomocne może wykazać się badanie przeprowadzenia funkcji we domowym zakresie. Po pierwsze – łatwo o popełnienie błędu, i po drugie – skupia się toż z utratą gwarancji na więźbę.
Jak sprawić dobrego wyboru więźby dachowej?
Podjęcie decyzji o typie więźby dachowej nie jest sytuacją prostą. Z jednej strony chciałoby się zaoszczędzić pieniądze, i z różnej – uzyskać jak najcięższą również najzdrowszą konstrukcję. Ze części finansowej robi toż oczywiście, że zarówno ceny drewna, jak stawki ekip ciesielskich są bardzo zróżnicowane. Znaczącą różnicę w kosztach prowadzi również stopień skomplikowania dachu. Zasadniczo angażuje się, że zastosowanie więźby prefabrykowanej uzależnione jest w około wszystkim przykładzie z znaczniejszym wydatkiem, natomiast na jej korzyść przemawia szybkość montażu oraz precyzja wykonawcza. Jedno a drugie rozwiązanie pamięta też też dużo kolejnych wad i wad, co powoduje, że wybór konkretnego typu konstrukcji winien być pytany indywidualnie.
W zakończonych projektach budynków murowanych rzadko występuje więźba prefabrykowana. Jednak konstrukcję dachową zwykle można przeprojektować. Jeżeli zdecydujemy się na ostatni etap – najbardziej opłacalne będzie działanie wykonania projektu zastępczego firmie produkującej prefabrykaty. Więc w wielu przypadkach (pod powodem ich zakupu) można czekać na zdjęcie z kolejnych opłat.
Warto też zaznaczyć, że dolne pasy wiązarów prefabrykowanych stoją się jednocześnie belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Pamiętajmy jednak, iż nie każdą konstrukcję dachową można wykonać wyłącznie z samych wiązarów. W wielu przypadkach prefabrykowana więźba wymaga uzupełnienia jej w następujące elementy tworzone metodą tradycyjną.
Także inna kwestia, jaką powinniśmy uwzględniać przed rozpoczęciem uchwały o człowieku konstrukcji dachowej to specyfika działki. Niekiedy kłopotliwe zapewne stanowić składanie na obszarze budowy drewna przywiezionego z tartaku, i w przyszłych przypadkach zupełnie niemożliwe – zawarcie na platformę dźwigu potrzebnego do montażu większych rozmiarów prefabrykatów.